Bestuur: Mannelijk of vrouwelijk woord? Genderneutrale taal in de praktijk

Richie 02 Jul 2024

De Nederlandse taal, zo doorspekt met grammaticale regels, worstelt met een hedendaagse kwestie: genderneutraliteit. Want is 'bestuur' nu een mannelijk of vrouwelijk woord? En hoe zit het met andere beroepsnamen? De roep om inclusieve taal, die iedereen aanspreekt ongeacht genderidentiteit, klinkt steeds luider. Maar hoe passen we dit toe in de praktijk, zonder de grammatica geweld aan te doen?

Taal is voortdurend in beweging, een weerspiegeling van de tijdgeest. Waar vroeger mannelijke vormen de norm waren, groeit nu het besef dat taal inclusief moet zijn. Het gaat erom dat iedereen zich gerepresenteerd en gerespecteerd voelt, ongeacht genderidentiteit. Dit betekent dat we bewuster moeten omgaan met de manier waarop we over beroepen, functies en rollen spreken.

Hoewel 'bestuur' traditioneel gezien als mannelijk woord wordt beschouwd, wringt dit bij velen. Immers, een bestuur kan uit zowel mannen als vrouwen bestaan. Hetzelfde geldt voor talloze andere beroepsnamen. Het gebruik van de mannelijke vorm als 'generiek' wordt steeds vaker als uitsluitend ervaren.

Gelukkig bestaan er alternatieven. Denk aan het gebruik van beide vormen ("bestuurders en bestuursters"), het kiezen voor genderneutrale alternatieven ("bestuursleden") of het formuleren met 'hij/zij'. Het belangrijkste is dat we ons bewust zijn van de impact van onze taal en openstaan voor verandering.

Het streven naar genderneutrale taal is geen aanval op de Nederlandse grammatica, maar een verrijking. Het gaat om het creëren van een inclusievere samenleving, waarin iedereen zich gehoord en gezien voelt. Laten we de taal omarmen als het dynamische instrument dat het is, en samen bouwen aan een toekomst waarin taal niemand uitsluit.

Voor- en nadelen van genderneutrale taal

Het gebruik van genderneutrale taal in de context van beroepen en functies kent zowel voor- als nadelen. Het is belangrijk om beide zijden te bekijken:

Voordelen	Nadelen
Bevordert gendergelijkheid en inclusie	Kan leiden tot onnatuurlijke taalconstructies
Spreekt een breder publiek aan	Vereist aanpassing van bestaande gewoontes
Draagt bij aan een positievere representatie van vrouwen in diverse rollen	Kan weerstand oproepen bij mensen die vasthouden aan traditionele taalvormen

Beste praktijken voor genderinclusieve taal

Hieronder vind je enkele praktische tips om genderinclusiever te communiceren, met name in de context van beroepen en functies:

Gebruik beide vormen: Spreek van "bestuurders en bestuursters" in plaats van alleen "bestuurders".
Kies voor genderneutrale alternatieven: Spreek van "bestuursleden", "directie" of "team" in plaats van "bestuurders".
Herschrijf de zin: In plaats van "Een goede voorzitter moet..." kun je schrijven: "Een goede leidinggevende..."
Gebruik de aanwijzende voornaamwoorden 'die' of 'deze': Bijvoorbeeld: "Het bestuur heeft een nieuwe voorzitter. Die zal vanaf volgende maand beginnen."
Wissel mannelijke en vrouwelijke voorbeelden af: Spreek niet alleen over "de mannelijke CEO", maar ook over "de vrouwelijke directeur".

Veelgestelde vragen

1. Moet ik nu alle woorden in de vrouwelijke vorm gaan gebruiken?

Nee, het gaat om het vinden van een balans en het vermijden van onnodige gendermarkering. Gebruik beide vormen, neutrale alternatieven of herschrijf de zin.

2. Is het gebruik van genderneutrale taal verplicht?

Nee, er zijn geen wetten die dit voorschrijven. Het is echter wel een uiting van respect en inclusie.

3. Wat is de beste manier om te reageren op mensen die bezwaar maken tegen genderneutrale taal?

Leg rustig uit wat je intentie is en waarom je kiest voor bepaalde taalvormen. Ga de discussie niet uit de weg, maar voer deze op een respectvolle manier.

4. Waar kan ik meer informatie vinden over genderneutrale taal?

Er zijn talloze online bronnen en boeken beschikbaar. Zoek op "genderneutrale taal" of "inclusief taalgebruik".

5. Wat zijn enkele voorbeelden van genderneutrale alternatieven voor beroepsnamen?

Voor "voorzitter" kun je "voorzitter", "voorzitter" of "dagvoorzitter" gebruiken. Voor "directeur" zijn er de alternatieven "directeur", "directeur" en "algemeen directeur".

Conclusie

De discussie rondom genderneutrale taal, en dus ook de vraag of 'bestuur' mannelijk of vrouwelijk is, is complex en voortdurend in ontwikkeling. Wat we wel weten, is dat taal macht heeft en invloed heeft op hoe we de wereld zien. Door te streven naar inclusief taalgebruik, creëren we een meer rechtvaardige en gelijkwaardige samenleving waarin iedereen zich gerespecteerd en gerepresenteerd voelt. Laten we de taal omarmen als het dynamische instrument dat het is en samen werken aan een toekomst waarin taal niemand uitsluit, maar juist verbindt.

De perfecte diepte ontdekken jouw gids voor keukenkastjes
Rijmende woorden een speelse duik in de nederlandse taal
Hoeveel boeken heeft juf braaksel ontdek de wereld van de leuke leesboeken